Duitsland laat mij verrassen!

19 januari 2024 in
Duitsland laat mij verrassen!
WijnInZicht, Peter Cattersel

Op ontdekking in de Duitse regio’s Baden en Moezel. Ik was benieuwd of hun wijnen mij ook zouden fascineren. Om mij voor te bereiden nam ik het boek “Wijnland Duitsland” ter hand, welk alvast een aanrader is.

Snakkend naar sensatie, gastronomie maar tegelijkertijd ook benieuwd of ik me kon laten onderdompelen door de schoonheid van de Duitse wijnregio's, begon ik aan mijn tocht. Het werd een mooie reis, niet ver van huis maar toch verrassend verbazingwekkend. Na een kronkelend parcours lijken beide regio’s plots op te duiken. Nog een laatste bocht en daarna verschijnen steile hellingen met wijngaarden. Het lijken wel muren vol wijnstokken, nauwelijks te bewerken, amper te oogsten. Ik kwam meteen in vakantiestemming en snakte naar een leuk terrasje, nippend aan een heerlijk fris wijntje. Maar dat bleek wel geen sinecure te zijn…


Mijn vermoeden is correct. Leuke terrasjes in Baden genoeg maar echt goede wijnen staan hier niet op de kaart. Je moet al van geluk spreken om een “trocken” wijn te vinden. Een glas, bijna tot aan de rand gevuld met een “feinherb” of nog zoeter, wordt mij aangeboden door een vriendelijke dame. “Geniet ervan” zegt ze me glimlachend. Maar na mijn eerste slok is dat glas me veel te hoog gevuld met amper te genieten wijn. Smaken kunnen verschillen. Een Duits bier had me op dat moment meer deugd gedaan.

Maar hier laat ik me wel overdonderen door de rust en de prachtige natuur. In het dal zijn er de typische pittoreske dorpen, gevangen door de steile hellingen vol terrasbouw. Hier wandelen toeristen voorbij met in hun rugzak de picknick voor later, met respect voor de natuur. Alles blijft hier kraaknet.

Mijn wijnbelevenis wil ik goedmaken en ik trek naar Vogst-Oberbergen (in Baden). Daar ligt, verscholen onder een heuvel (foto boven!), het wijndomein van Franz Keller. Bij deze wijnproducent proef ik overheerlijke witte wijnen, aangeboden in mooie glazen van het merk Riedel. Ook de rode wijnen moeten niet onderdoen aan deze van de Alsace of Bourgogne. Eindelijk voortreffelijke Duitse (droge) wijnen. En nu verder reizen.


De volgende te bezoeken regio is de Moezel. Ik boekte een arrangement in Wein und Tafelhaus in Trittenheim, een aanrader. Dit is één van de twee restaurants met een ster aan de Moezel. Klasse restaurant met kraaknette, stille kamers. Binnen vind je geen typische Duitse aankleding maar modern en strak. Vriendelijkheid troef. Op wandelafstand stroomt de Moezel. Ze draagt zowel de zware vrachtschepen als de rondvaartboten. Het toeristische Bernkastel is niet ver hier vandaan.


De steile hellingen zijn bezaaid met leisteen. De wijngaarden zijn goed onderhouden. Ondanks einde september nadert, is de pluk nog niet begonnen. Mooie dikke druiventrossen verzwaren de wijnstok. Nog even en ze belanden samen in de wijnpers. Dan krijgt de Riesling wat rust. Hier op deze oergrond, nog vulkanisch van aard, kom ik tot rust. Het landschap is adembenemend. Duitsland laat mij verrassen door schoonheid en verbluffend lekkere wijnen. Ik kom zeker terug, want ik snak al terug naar sensatie, gastronomie en wijn.

Mijn wijn bevindingen

Baden: Ik bezocht Kaiserstuhl, top regio voor Pinot Noir, dat is algemeen bekend. Maar er is ook uitstekende Pinot Blanc, Pinot Gris. Is dit dan Alsace? Zelfde druiven wellicht, maar zeker een andere wijnstijl. Ik heb deze keer enkel droge (trocken) wijnen geproefd. En dikwijls zijn deze best betaalbaar, een mooie prijs/kwaliteit balans.

Weingut Dr Heger. Dit wijnhuis staat aan de bakermat van het nieuwe Baden. Hun wijnen maken ze biodynamisch, met oneindige aandacht voor kwaliteit, zowel voor wit als rood. Een aanrader is de Vitus (Pinot Noir of Spätburgunder). Mooi fruitig, met pruim en kers. Ook hout en kruiden… De zachte, intense wijn biedt complexiteit, een mooie balans en lange afdronk.
Een tip: Als je niet weet waar te beginnen in Baden, start bij Dr Heger & Friends, een winkel in het mooie dorpje Staufen met ontelbare ontdekkingen.

Franz Keller. Een begrip in de regio en geen kleine jongen. Ze bezitten een ster-restaurant, hotel, bistro en wijnhuis. Het wijnhuis is een architectonisch stuntwerk, ingewerkt in de terrashellingen. Ook hier een grote keuze aan wijnen. Voor de top Pinot Noir gebruiken ze ‘klonen’ uit Bourgogne. Dit kan niet slecht zijn, denk ik dan.
Probeer zeker hun Pinot Gris (VDP.Erste Lage). Uitmuntend. Fruitig, fris, mineraal. Wat moet een mens meer hebben? Als je de kwaliteitsverschillen van de VPD classificatie (zie verder) wil proeven, proef dan hun Pinot Noir Gutswein, Erste Lage en “Franz Anton”. In Bourgogne zou dit dan Communale AOP, Premier Cru en Grand Cru zijn.

Weingut Heinemann: Schuimwijn, of in Duistland noemt men dit Sekt. Zoals elders is er veel kaf tussen het koren. Maar ik proefde dit wijnhuis in een Schwarzwald restaurant. Zij leveren een frisse, lekkere schuimwijn op basis van de Weißburgunder. Fruitig, een beetje brioche, met voldoende intensiteit. Zeer evenwichtig en toegankelijk van stijl. Kan naast elke Crémant staan.


Moezel: Riesling… Voor zoetere wijnen is deze regio al eeuwen top. Wijnhuizen zoals Dr. Loosen en J.J. Prüm verkopen hun wijn duur, zeer duur. Maar kunnen ze in de Moezel ook droge wijnen maken? Eindelijk ontdekte ik niet te missen pareltjes. In de Moezel worden de top wijngaarden op de fles vermeld, te vergelijken met 'Grand Cru'. In Duitsland heet dit Grosses Gewachs (GG). En wist je dit? De Moezel biedt ook ander lekkers aan: Ik proefde Gruner Veltliner, die zeer mineraal strak en super fris is! 

Grans-Fassian: Ik proefde de Riesling Apotheke GG uit 2017. Strakke stijl, intens fruit (perzik, tropisch…) en lange afdronk vallen onmiddellijk op. De frisse zuren vervolmaken de wijn tot elegant en sappig. Uiteraard ook een tipje ‘petroleum’, dat ons bevestigt: Dit is een top Riesling. Ik snak al naar de volgende fles!

Josef Milz: Ik proefde Riesling, gerijpt voor 12 maand op barrique. In onze sessies verklaren we dat Riesling op hout niet gedaan wordt. Sterker nog het is als een doodzonde. Wel doodzondes kunnen verdraaid lekker zijn. Deze wijn kon naast witte Bourgogne staan.

Het was vakantie als “God in ein Weingarten”. Genieten vlak bij huis. 
En het weer: de zon scheen overal.

Verklaring rond VDP Classificatie

VDP is eigenlijk een privaat initiatief van de wijnboeren, die zich verenigden. Doel is een duidelijkere kwaliteitsindicatie van wijnen definiëren. En uiteraard samen de Duitse wijnen weer naar de internationale top leiden. Hieronder zie je hoe ze tevens een duidelijker onderscheid maken tussen droog (trocken) en de meer zoete wijnen. Onderaan, Gutswein, is te vergelijken met Vin de Pays . Ortswein kan je zien als AOP. Erste Lage is dan Premier Cru en Grosses Gewachs is een Grand Cru. (Voor de zoete wijnen geven de indicaties Kabinett, Spatlese, enz. de zoetheid aan.)