Zuid-Afrika – Ongemeen boeiend wijnland!

31 januari 2023 in
WijnInZicht, Wim Philippe

April, we reizen door Zuid-Afrika. Natuurlijk mocht een stevig wijngedeelte niet ontbreken. Omdat Zuid-Afrika bijzonder uitgestrekt is – net iets groter dan Frankrijk en Spanje samen – beperkten we ons tot het Zuid-Westen met de Kaapse wijnlanden en de zgn. Garden Route wat meer naar het Oosten. April betekent daar herfst. De druiven waren net geoogst en de wijngaarden vertoonden prachtige herfstkleuren.

Het weer was zeer aangenaam met lekkere nazomertemperaturen en toch enkele regendagen. Niet getreurd, want na de regen trok de hemel open en zorgde de avondzon voor prachtige licht- en kleureffecten op de wijngaarden en de bergen of heuvels. En de regen is er meer dan welkom na enkele uitzonderlijk droge jaren. De kuststreek waar de meeste wijngaarden liggen heeft eigenlijk een Mediterraan klimaat met natte en koele winters, maar droge en behoorlijk warme zomers.

De natuur is prachtig. Onvergetelijk zijn de adembenemende kustroutes met de bijzondere combinatie van de 2 oceanen. Het Kaapse schiereiland biedt ongerepte flora en fauna en mondt uit in de spectaculaire Kaap de Goede Hoop. Het was hier dat de bewindvoerders van de Verenigde Oost-Indische Compagnie een goede 3,5 eeuw geleden voet aan land zetten om een bevoorradingspost voor de lange omvaart op te richten. En heel snel legden zij ook wijngaarden aan dicht bij de Tafelberg. In 1659 was de eerste Kaapse wijn geboren. De Kaapse wijnlanden zijn een waar paradijs voor de wijnliefhebber. En o ja, de leuke Zuid-Afrikaanse taal is voor ons Vlamingen extra mooi meegenomen.

Op de wijnroutes Constantia, Stellenbosch, Paarl, Franschhoek, … passeer je letterlijk honderden wijndomeinen op de prachtig glooiende landschappen tegen de achtergrond van impressionante bergflanken. De meeste wijndomeinen zijn heel erg goed verzorgd en mooi uitgebouwd voor de wijntoeristen. Je vindt er de typische gebouwen in de Kaaps-Hollandse stijl van de 17de eeuw, soms gecombineerd met knappe moderne stijl. De mogelijkheden tot bezoek en degustaties zijn er heel uitgebreid.

Op weg naar de Garden Route reden we ook door wijndistricten als Breedekloof, Worcester, Robertson, Calitzdorp, Swellendam. Deze zijn doorgaans minder ‘top’ door de drogere en hetere omstandigheden, maar hier en daar vind je er ook interessante wijndomeinen. Erg mooi en boeiend is het wijngebied (ward) Hemel-en-Aarde tussen Caledon en Hermanus. De kustroute tussen Betty’s Bay en Gordon’s Bay is absoluut een aanrader voor de adembenemende (ver)zichten.

De grilligheid van de bergketens zorgt voor heel wat microklimaten. In combinatie met de verscheidenheid aan bodems resulteert dit in een bijzondere variatie aan terroirs. Ook al maakt Zuid-Afrika sterk gebruik van de Franse druivenrassen in mono-cépages of typische Bordeaux- en Rhône-blends, toch voegen de wijnbouwers eigenheid toe aan de wijnen. Neem daarbij het eigen druivenras Pinotage in mono-cépage of in Kaapse blends, en je begrijpt dat Zuid-Afrika een heel interessante variatie aan wijnstijlen biedt.

Maar er zijn ook bijzondere uitdagingen: de klimaatwijzigingen met langere extremere droogtes. En de raciale spanningen baren voor heel wat wijndomeinen en voor het hele land serieuze zorgen.

We hadden 2 verblijfplaatsen in Stellenbosch, beiden richting Jonkershoek. Eerst verbleven we op Rozendal Guest Farm, een boerderij mooi gelegen net buiten de stad, waar ze een eigen wijnazijn-assortiment maken. Fijne cottages om te verblijven, heel verzorgd ontbijt, supervriendelijke bediening. Nadien verbleven we in een vakantiehuis op het Stark-Condé Wine Estate. In het Postcard Café kan je heerlijk brunchen met zicht op de wijngaarden, een prachtige vijver en mooi omringende heuvels en bergen. Je kan er ook van een wijndegustatie in de bijhorende kelder genieten.

Kleine selectie van de bezochte wijndomeinen

Net buiten het stadscentrum van Stellenbosch in Idas Valley op de heuvels van de Simonsberg ligt het wijndomein Glennely. Eigenares is een Franse barones uit de Bordeaux-streek, die hier ook de Franse stijl sterk heeft willen doordrukken. Ze zet in op biowijnbouw en duurzaamheid. Voor de fermentatie gebruikt men enkel natuurlijke gisten. Er is een museum en je kan er lunchen en dineren. Wij genoten er alvast van een uitstekend avondmaal in – wat dacht je- Franse stijl met toch mooi lokale producten. Bij de wijndegustatie proefden we:

  • Witte wijn. Uit hun Glass Collection  de Chardonnay 2019 (mono-cepage). Zéér ‘vers van de pers’ en in tegenstelling tot hun ‘normale’ unoaked Chardonnay ook niet gerijpt op de gistcellen. Dit was een fris-fruitige wijn, bijzonder licht van kleur. Met aroma’s van citrus en peer, en licht exotische tinten (meloen, lychee). Deze wijn vergeleken we met de ‘Estate Reserve’ Chardonnay uit 2014. Negen maanden gerijpt op Franse eik (deels nieuw) en ook wat ontwikkeling op fles. Een mooie meer donker (goud)gele volle wijn met complexiteit (vanille nadrukkelijk aanwezig) en langere afdronk.
  • Rode wijn. We proefden de rode mono-cépage wijnen van Merlot, Cabernet Sauvignon en Syrah, telkens uit 2016 en allen ook 12 maanden gerijpt op Franse eik, hetgeen de vergelijking van de pure druivenrassen vlot toeliet: de Merlot duidelijk het zachtst, de Cabernet Sauvignon wat strenger, de Syrah het meest kruidig.
    De rode Estate Reserve is een blend van Cabernet Sauvignon, Syrah, Merlot en Petit Verdot uit 2012, die 18 maanden gerijpt had op Franse eik. Mooie tertiaire aroma’s zoals noten, tabak en wat aardse tonen van de ontwikkeling op fles. Tenslotte hun paradepaardje, de ‘Lady May’ -genoemd naar de eigenares – uit 2013, ook een blend van 4 rode druivenrassen, maar met overwegend Cabernet Sauvignon en 24 maanden gerijpt op Franse eik. Persoonlijk vond ik de neus en mond niet meteen intenser of rijker dan de Estate Reserve blend, maar de afdronk was wel rijker en langer.

Spier ligt ten zuid-westen van de stad Stellenbosch richting False Bay. Het is een groot en erg bekend wijndomein, met allemaal mooie witte gebouwen in die typische Kaaps-Hollandse stijl met paadjes en perkjes tussen. Het lijkt wel een beetje Bokrijk… We kozen voor de Winemaker Selection-degustatie die zowel een aantal van hun Creative Block blends bevat (een witte Bordeaux-blend, een rode Bordeaux-blend en een rode Rhône-blend) als de 21 Gables monocépages (waaronder natuurlijk ook een Pinotage), en de First Stone Organic Red. ’s Avonds dineerden we er in hun Eight Restaurant, met een menu uitsluitend bestaande uit eigen en zeer lokale producten.

La Motte is een mooi voorbeeld van de typische Franschhoek-domeinen: mooie historische gebouwen, een museum, een eigen boerderij, én uitstekende wijnen. We genoten er op afspraak van een exclusieve degustatie in hun kelders met een excellente Chardonnay, Cabernet Sauvignon en Syrah. Franschhoek is ook zowat de culinaire hoofdstad van het Kaapgebied. We genoten er van een uitstekend diner in Protégé , waar je geen vaste menukaart vindt maar waar de chef naar zijn aanvoelen van de dag een geweldig 7-gangen menu tovert..

In de ward Constantia op het Kaapse schiereiland bezochten we het gerenommeerde domein  Groot Constantia. Daar moet je zeker de zoete Vin de Constance degusteren, gemaakt op basis van de Muscat d’Alexendrie druif, ook gekend als Hanenpoot. Dit domein behoort tot de oprichters van de Zuid Afrikaanse wijn business. En hou je van spirits? Proef dan zeker de Contantia Brandy VSOP. We kochten er alvast een geweldig flesje voor het thuisfront.