Zuid en Centraal Europa: Oorsprong Europese wijn

31 januari 2023 in
Zuid en Centraal Europa: Oorsprong Europese wijn
WijnInZicht, Peter Cattersel

Als we vandaag kijken naar de Europese wijn, is natuurlijk Frankrijk het referentie land. Maar als we terugkijken in de geschiedenis, is Frankrijk niet de oorsprong van wijn in Europa. Uiteraard weten we allemaal dat de Romeinen (Italië dus) de wijn over heel Europa hebben verspreid. Hierdoor ontstond de Zuid-Europese wijncultuur. Maar ook de kerk speelde een belangrijke rol. Enerzijds was zij het die wijn nodig had voor de religieuze rituelen, maar de grote kloostergemeenschappen, oa. de Cisterciënzers, hebben eigenlijk het (Noord) Europese wijngebied uitgetekend… Zij hebben de voorganger van wat we nu appellatie noemen gecreëerd. Bourgogne en Duitsland zijn hier de typische voorbeelden. Talloze kloosters bezitten zelfs vandaag nog de beste wijngaarden. De term “clos”, wat staat voor ommuurde wijngaard, is daar ontstaan. In eerste instantie om de dure druiven te beschermen tegen diefstal… Nadien stelde men vast dat er vaak een microklimaat ontstond. Hieronder vind je een mooie presentatie van de huidige ‘populaire’ wijnregio’s. Je ziet dat we vandaag vooral Frankrijk, Spanje en Duitsland als centrum zien. Ook de belangrijkheid van de druif valt toch op.


Centraal-Europa, ooit was dit het Oostenrijks-Hongaarse rijk. En het bezat heel wat Europese topregio’s. Immens groot, met niet alleen Oostenrijk en Hongarije, maar ook landen die algemeen gezien worden als de ‘oorsprong’ van wijn in Europa. En toch, in het overzicht hierboven zijn uitzonderlijk weinig regio’s aangeduid. En dat is jammer. Vele druivensoorten en wijn technieken komen uiteindelijk uit Centraal-Europa. Denk maar aan Amfora, de stenen kruiken die gebruikt werden om wijn te laten rijpen. We hadden immers nog geen eiken vaten. Dat Amfora opnieuw aan belang inwint, vooral in Centraal-Europa, is verrassend en gaat ongetwijfeld een mooie toekomst tegemoet. Onderstaande kaart toont de grootte van het Rijk. Vele vandaag bekende wijngebieden vallen binnen de grenzen: Veneto, Alto Adige, Friuli Oostenrijkse wijnregio's, Hongarije (Tokaj, Eger), Croatie; Slovenië en (wijnoorsprongsland) Georgië..


Hongarije, Slovenië & Kroatië, Tsjechië

Centraal Europa… Vandaag onbekend, vooral omdat het communisme heel de wijn-business voor een zeer lange periode heeft stilgelegd. Ooit was Hongarije voor Europa het stuwende land, met vele inheemse druiven en een wetgeving die op kwaliteit gefocust was. Tijd, dat we dit opnieuw ontdekken: Tokaj (zoet wit), Eger (fantastisch intens rood), Kekfrankos (=Blaufrankisch in Oostenrijk)…

Tsjechië is meer een nieuw wereldland dan een ‘oud’ Europees wijnland. Slechts enkele tientallen jaren is men professioneel met wijn bezig. Een land, dat zijn wijntoekomst nog moet maken.

De West-Balkan met oa. Slovenië en Kroatië ligt aan de Adriatische zee. Volledig te vergelijken met Italië op gebied van klimaat, terroir-variëteit en druiven. Als de lokale politiek het wil, heeft deze regio een zeer mooie wijn-toekomst. Lees ook onze blog over Oranje wijnen.

(De afbeelding bovenaan de pagina is Public Domain Map by Anonymous circa 1570 via Wikimedia)