Wijnproeven is voor elke wijnliefhebber een mooie uitdaging. We willen meer weten over wijn om nog meer te genieten. We proeven natuurlijk om een wijn te kiezen of aan te kopen. We lezen recensies van Bekende Wijnkenners, die wijnen uitvoerig beschrijven in krant, website of tijdschrift. Maar waarom bestaan er proefmethodes, waarom wijnen proeven? Alvast twee redenen.
1ste - wijn kwaliteit
We willen de kwaliteit van wijn bepalen, ten opzichte van andere wijnen en voor het gebruik. Hiervoor definiëren we fundamentele kwaliteitsindicatoren, die we verder bespreken. Je mag ervan uitgaan dat haast alle wijnopleidingen of -kenners deze factoren gebruiken.
2de - wijnen typeren
Is de wijn zoet of droog of een licht en fruitig terraswijntje of een krachtige smakenbom? Typeren van wijnen is nuttig om wijn te koppelen met gerechten én om je eigen smaakprofiel te ontdekken. Iedereen heeft voorkeuren en iedereen zal bepaalde wijnen minder lekker vinden. Als wijnen in types opgedeeld worden is het makkelijker om wijnen te kiezen die binnen je smaakprofiel vallen. Maar, over het typeren van wijn is er minder eensgezindheid in de wijnwereld. Ieder zal dus voor zich zijn smaakprofiel moeten samenstellen.
WijnInZicht biedt een unieke proefmethode aan, die je helpt wijnen te beoordelen, te kiezen of te bespreken met vrienden. Maar wijnproeven blijft subjectief en sterk afhankelijk van wat je zelf met wijn wil bereiken. Met andere woorden, je smaakprofiel.
We hebben in totaal zeven kwaliteitsfactoren. Eerst geven we de vijf fundamenten en vervolgens twee aanvullende kwaliteitsaspecten.
Bovenstaande 5 fundamenten worden beïnvloed of aangevuld door twee extra factoren...
Tot slot speelt ons subjectief oordeel ook mee. En ja, alle wijnopleidingen benadrukken dat je de wijn objectief moet beoordelen. Dit is zo, maar de een wijnproever is ook maar een mens. Je kan je persoonlijke voorkeur niet wegcijferen... Neem het dus mee in je oordeel: Brengt de wijn je in euforie of is het gewoon een leuk wijntje?
Ontdek dit alles zelf met volgende rode wijnen: Proef een gewone Côte du Rhône van 7€ naast een klasse Chateauneuf du Pape van >25 €. De Chateauneuf zal zeer intens zijn, zal een brede waaier aan aroma’s vrijgeven en zal in de mond een kracht tonen samengebundeld tot een éénheid. Frisse zuren, zachte en fluwelen tannine, ronde en warme smaken én een lange afdronk. De Côte du Rhône zal lekker zijn, maar zal naast de Chateauneuf haast op elk van de kwaliteitsfundamenten zwakker scoren. Dat is wat we bedoelen met verschillende niveaus van wijn kwaliteit. De wijn die je je zal herinneren is de Chateauneuf du Pape.
Toch even een nuancering: bovenstaand voorbeeld kan je de indruk geven dat de prijs (altijd) de kwaliteit bepaalt. Dat is zeker niet zo! Dit voorbeeld is een extreem verschil. Ook binnen de appellatie Chateauneuf du Pape zal je grote kwaliteitsverschillen vinden, maar ze zullen allemaal duurder zijn dan het Côte du Rhône voorbeeld hierboven.
Typiciteit wijn en je smaakprofiel
Wijnen opdelen in types is een persoonlijke uitdaging. Hieronder enkele voorbeelden van types, telkens een vergelijking tussen twee uitersten.
- Fris, fruitig type versus complex en vol type. Fris en fruitig is bijvoorbeeld een terraswijn. De fruit aroma’s overheersen, de wijn vertoont hogere, verfrissende zuren en is best wat lager in alcohol. Complex en vol, dat is bijvoorbeeld de Chateauneuf du Pape hoger vermeld. Met fruit, hout en andere aroma’s. Je ontdekt steeds nieuwe aroma's telkens je proeft. De wijn heeft een lange afdronk, warmte, is rond en intenser.
- Met hout versus zonder hout. Rijping van wijn in eiken vaten (barrique) heeft een grote impact in aroma en smaak. Niet gemakkelijk voor de wijnboer om dit juist te doseren. Wijn met hout betekent dat de aroma’s zoals vanille, kruidnagel of hout duidelijk aanwezig zijn. Zonder hout betekent dat die aroma’s afwezig of minder sterk aanwezig. Houtrijping maakt een wijn ook ronder, voller.
- Kracht versus finesse. Sommige wijnregio’s tonen kracht en intensiteit, een smaken-bom. Voorbeelden vind je in de Zuidelijke Rhone, Puglia (Italië), Priorat (Spanje)… Andere regio’s betoveren door hun elegantie en finesse zoals Chablis of Vinho Verde (wit) of er zijn druiven zoals de Pinot Noir die dikwijls finesse in de wijn brengen. Wel wat moeilijker om deze twee te typeren.
- Droge wijn versus zoete wijn. Het natuurlijk suikergehalte in de wijn bepaalt in grote mate bij welk gerecht de wijn past. Zoete wijnen kennen we als dessertwijnen en bestaan in wit en rood. Maar er zijn veel schakeringen in zoet. Champagne “Brut” bevat dikwijls meer suiker dan we zouden denken en kan dan ook soms iets zoeter smaken…
Ontdek het zelf: Nodig een paar vrienden uit en koop één fles van elk type. Je proeft de twee uitersten gelijktijdig. Bijvoorbeeld de droge wijn naast de zoete wijn. Maar, je geeft de wijnen wel blind. Doe een zilverpapier rond elke fles of beter, je giet de glazen in buiten het zicht van de deelnemers. Laat hen proeven, bespreek de wijnen en laat de deelnemers de wijnen typeren. Zeg hen vervolgens welke wijnen ze proeven. Let wel: je proeft hier sterk verschillende wijnen. Drink steeds even wat water als je van wijn wisselt, anders zal het moeilijk zijn om de verschillen te blijven proeven! (zie onze blog: hoe wijn proeven).
- Fris, fruitig type versus complex en vol type. (rode wijnen als voorbeeld)
Fris en fruitige wijn: een Beaujolais Fleurie (bv. Domaine Trenel of Domain des Billards)
Complex en volle wijn: Margaux uit Bordeaux, Brunello uit Toscane, Zinfandel uit USA - Met hout versus zonder hout. (witte wijnen als voorbeeld)
Zonder hout: mooie Sancerre (bv. Domaine Tissier, Henri Bourgeois) of een Torrentes uit Argentinië (bv. Colomé)
Met hout: witte Bourgogne (Puilly Fuissé van Domaine Thibert, Louis Jadot), - Kracht versus finesse. (rode wijnen als voorbeeld)
Finesse: Pinot Noir uit Bourgogne (Beaune), uit Duitse Baden, uit Nieuw-Zeeland Central Otago
Krachtbom: Rioja (gran) Reserva of Ribeira Del Duero uit Spanje, Amarone uit Italië. - Droge wijn versus zoete wijn. (witte wijnen als voorbeeld)
Droge wijn: een Italiaanse “Arneis uit Piemonte” (bv. Nizza Silvano, Ceretto) of een witte wijn uit Soave Classico (bv. Pieropan)
Zoete wijn: een Beaumes de Venise of Vin Santo (bv. Poderi del Paradiso) of een Sauternes uit Bordeaux (bv. Petit Guiraud)