Heb jij ook al met gemengde gevoelens in de wagen op weg naar het zuiden de Bourgogne-wijndorpen links laten liggen? In dit geval rechts eigenlijk. Of misschien al eens Dijon of Beaune met het vermaarde Hospices de Beaune bezocht? Als wijnliefhebber kan je deze regio toch echt niet zomaar voorbij rijden! Bourgogne is immers het WijnWalhalla. Want de Bourgogne is zonder twijfel één van de allerberoemdste wijnregio’s, waar traditie, exclusiviteit en verscheidenheid hand in hand gaan. Traditie, want eeuwenlang werd hier expertise opgebouwd, vooral met het verbouwen en vinifiëren van de Chardonnay en Pinot Noir druiven. Exclusiviteit, want de betere Bourgogne wijnen zijn niet bepaald goedkoop te noemen. Een kwestie van vraag en aanbod, kwaliteit en imago.Verscheidenheid, want de enorme diversiteit in bodem (de ‘terroir’) en (micro-)klimaat maakt dat elk dorp, elk domein, zelfs elke perceeltje zijn unieke wijn maakt. Neem daarbij ook het scala aan vinificatie-technieken, en je begrijpt dat er niet één enkele typische Bourgogne wijn bestaat. In het eerste deel van deze blog gaan we op zoek naar de rode Pinot Noir-wijnen in de Côte d’Or. (Deel 2 bespreekt Chardonnay.)
Een heel fijne uitvalsbasis is het hotel Château de Challanges in Beaune, een gerenoveerd 19e-eeuws landhuis gelegen in een prachtig domein met park, bos en buitenzwembad. Het ligt op slechts 2 minuten rijden van de autosnelweg en je vindt er meten de rust en de klasse van de streek. De ontvangst is er uitstekend. De gastvrouw schenkt er natuurlijk graag Bourgogne wijnen en geeft prima tips voor de betere restaurants met de locale gastronomie in Beaune. Het centrum van Beaune ligt slechts op 10 min. rijden (of 15 min. met de fiets).
Beaune – de wijnhoofdstad van de Bourgogne en prima uitvalsbasis
Beaune is een mooi middeleeuws stadje met oude huizen, gezellige pleintjes en natuurlijk een hele resem wijnwinkels, wijnbars en restaurants. Ben je kaasliefhebber? Wip dan even binnen bij kaasmeester Alain Hess die een overvloed aan kazen biedt, naast wijnen en wijnaccessoires. Even verder ligt Maison Champy, een wijnhuis in een prachtig oud pand met een heel geslaagde moderne inrichting. Dan sta je eigenlijk met je rug al naar het Hôtel-Dieu of Hospices de Beaune. Op het binnenplein word je overweldigd door de indrukwekkende en prachtige daken met gekleurde dakpannen, die mooie patronen vormen, sierlijk afgewerkte houten dakkapellen en metalen torentjes. De beroemde ziekenzaal kun je uiteraard niet overslaan.
Maar je leert er ook over wijn. Want het Hospices de Beaune bezit al sinds eeuwen wijndomeinen. De opbrengst was bedoeld voor de armen en zieken. Elk jaar in november worden de topwijnen van het Hospices op deze toplocatie zelf geveild. Op 19 november 2017 gebeurde dat al voor de 157ste keer. De veiling bracht maar liefst 13,5 mio euro op. Tegenover het Hospices de Beaune vinden we het L’Athenaeum de la Vigne en du Vin, een winkel waar je werkelijk bijna alles vindt dat met wijn te maken heeft: van wijn zelf, over een heel uitgebreide collectie aan wijn- en gastronomieboeken, een mooi aanbod aan wijnkaarten tot allerhande wijnaccessoires.
Côte de Nuits – dé wijnregio van de excellente Pinot Noir
Als je vanuit Beaune vertrekt, zet je koers richting D974 om noordwaarts de Côte de Nuits te verkennen. Je ziet al gauw de eerste wijngaarden opduiken. Aan de linkerzijde zie je de betere wijngaarden op de hellingen: de betere village-appellaties, de Premier Crus en Grand Crus. Rechts liggen de vlakkere wijngaarden die de druiven opleveren voor de mindere village-appellaties en de algemene Bourgogne-appellatie. Al gauw duikt de imposante heuvel van Aloxe-Corton op, waar de Corton Grand Cru wordt verbouwd. Aloxe-Corton behoort nog eerder tot de Côte de Beaune dan tot de Côte de Nuits die samen de Côte d’Or vormen. Vervolg de Route des Grand Crus (D974) richting Nuits-Saint-Georges, Vosne Romanée/Vougeot en Gevrey-Chambertin. Het is niet makkelijk een wijndomein uit te kiezen, want er zijn er zoveel voortreffelijke. Maar wij kunnen u 2 bezoeken in het bijzonder aanbevelen.
Domaine Trapet in Gevrey-Chambertin
Je kan er eerst wijn gaan proeven gecombineerd met een maaltijd, aan de table d’hôtes in hun prachtig gerenoveerd bijhuis aan de Rue du Chêne n° 4. Je kan er bijvoorbeeld kiezen voor de lunch “comme dans les vignes” met als degustatie “promenade dans nos vignes”.
Even verder in het dorp, aan de Route de Beaune N° 53, vind je hun hoofdhuis. Wij bezochten het wijnhuis eind september, net na de oogst, en zagen zo met eigen ogen en begeleid met de nodige uitleg het vinificatieproces in volle werking.
Clos de Vougeot
Het Clos de Vougeot is een imposant kasteel, opgericht in de 12 de eeuw door de monniken van de abdij van Citeaux; Er wordt geen wijn meer gemaakt, maar het kasteel ligt temidden de ommuurde wijngaarden en biedt een prachtig zicht op de omgeving. In een geleid bezoek kom je alles te weten over de immens rijke geschiedenis van dit kasteel en het domein, de wijnbouw in de streek, het belang en de impact van de terroir, en de specifieke rol van de monniken in de ontwikkeling van de wijnbouw. Je bezoekt de chique vertrekken die nu als feestzalen gebruikt worden, de grootse schuren met monumentale oude wijnpersen. En je sluit af met een filmpje over de Chevaliers du Tastevin.
Côte de Beaune– excellent rood en wit; we starten met de Pinot Noir
Rijd je vanuit Beaune in zuidelijke richting dan zit je volop in de Côte de Beaune. Het is slechts enkele kilometers tot Pommard. Niet te missen voor de Pinot Noir liefhebbers is het Château de Pommard, pure klasse. De prachtige tuin met rozen en fonteinen naast de parking verleidt je nog voor je aan het kasteel bent. De gids geeft een prima rondleiding met uitstekende uitleg. Hier wordt uitsluitend Pinot Noir verbouwd. Heel interessant is hoe men de 7 verschillende bodemsamenstellingen (terroirs) van de diverse percelen laat zien en de impact hiervan op de wijn. Het topperceeltje Simone is maar een halve hectare groot, maar dit is natuurlijk omgekeerd evenredig met de kwaliteit én de prijs. De 800 m aan kelders zijn indrukwekkend. De overvloed aan vaten en flessen verraadt een enorme rijkdom. Men gebruikt hier de eiken vaten slechts maximum 3 maal. Nadien verkoopt men die (bijvoorbeeld voor Cognac), maar Pommard gebruikt die deels ook verder voor hun eigen Marc de Bourgogne. Specifiek voor het Château de Pommard is dat ze geen wijn exporteren en slechts zeer selectief verdelen via handelaars en aan restaurants. Ze realiseren de meerderheid van hun omzet door rechtstreekse verkoop op het domein. Wat zo’n flesjes kosten en hoe ze proeven, ontdek je snel tijdens de degustatie. Proef bijvoorbeeld de Château de Pommard Clos Marcy-Monge Monopole, zowel een 2011 als 2012. Opvallend hoe de 2012 in dit geval veel meer ontwikkeld lijkt door de animale aroma’s en tertiare smaken Maar beide Pommards zijn complex, mooi in evenwicht en rond, en ze zijn zeker één van de krachtigste Pinot Noirs. Top!
Wat hebben we geleerd?
We hebben alleszins Bourgogne herontdekt. Men weet er als nergens anders hoe topwijnen te maken. En nergens anders speelt het begrip ‘terroir’ zo’n grote rol. Heel wat wijndomeinen ontvangen je goed tot excellent. Op de meeste domeinen is een afspraak echter aanbevolen. En de combinatie met de locale geschiedenis, cultuur en gastronomie maakt alles nog rijker!
Maar toch ook enkele kanttekeningen. De betere Bourgognewijnen zijn zéér duur, een gevolg van de grote vraag en het beperkt aanbod, de kwaliteit en het imago. Jammer toch dat deze wijnen stilaan onbetaalbaar worden voor de gewone wijnliefhebber. Bourgogne kent een enorme versnippering. Vele kleine domeinen of wijngaarden verdeeld over vele eigenaars en je vindt er nog meer familiale bedrijven dan in de Bordelais. Een pluspunt vinden wij dat. Maar ook hier komt stilaan verandering in. Doordat de erfbelasting gebaseerd is op de marktprijs, kunnen nieuwe generaties de erfbelasting voor topwijngaarden niet betalen. En zo komen deze topwijngaarden in handen van superrijke Franse en Chinese industriëlen. Gelukkig zijn er hier en daar ook nieuwe jonge zelfstandige wijnbouwers die er in slagen meer dan behoorlijke wijnen te maken met iets minder geprijsde wijngaarden.
Tips
- Boek: Ontdek Bourgogne! van Gido Van Imschoot en Ronny Debaere (Davidsfonds)
- Websites: www.vins-bourgogne.fr of www.bourgogne-wines.com
- Restaurants Beaune: La Ciboulette (69, Rue de Lorraine): klein maar authentiek restaurant, met zeer goede prijs-kwaliteitsverhouding en zeer fijne bediening.
Le Caveau des Arches: je eet er in een prachtige kelder onder gewelven.
21 Boulevard: restaurant in kelder onder gewelven, boven een spiritsbar in de stijl van het Amerika van de jaren ’30 van vorige eeuw.
L’O à la Bouche (even buiten Beaune in Levernois) geweldige locale keuken en dicht bij het hotel Château de Challenges.
Lees verder en ontdek Chardonnay & Bourgogne.